تاریخچه

در سال 1317، ساختمان دانشکده فنی بر اساس طرح مهندس سیرو و زیر نظر مرحوم دکتر محمود حسابی با ظرفیت پذیرش حداقل دویست دانشجو در غرب محوطه دانشگاه تهران آغاز شد و در مهر ماه سال 1320 دانشکده فنی به محل جدید (پردیس مرکزی کنونی) منتقل گردید. دانشکده فنی در بدو تأسیس دارای رشته‌های راه و ساختمان، مکانیک، معدن و برق بود. اگرچه رشته مهندسی شیمی صنعتی، طبق اساسنامه دانشکده فنی، یکی از رشته‌های پنج‌گانه اولیه آن بود، اما این رشته سال‌ها بعد در دانشکده فنی تأسیس شد و نخستین گروه 8 نفره دانشجویان آن در سال 26-1325 از دانشکده فنی فارغ التحصیل شدند. رشته "تصفیه نفت‌" نیز بعد از آن به رشته‌‌های موجود دانشکده فنی افزوده شد و اولین گروه دانشجویان آن که ۷ نفر بودند، در سال تحصیلی ۳۵-۱۳۳۴ از دانشکده فنی فارغ التحصیل شدند. رشته "استخراج نفت‌" نیز در سال ۳۶-۱۳۳۵ و رشته "زمین شناسی‌" در سال ۴۰-۱۳۳۹، نخستین فارغ‌التحصیلان خود را تحویل داد. البته بعدها رشته‌‌های تصفیه نفت‌، استخراج نفت و زمین‌‌شناسی حذف شد.

مهندسی شیمی ابتدا به عنوان دپارتمان (گروه) مهندسی شیمی در زیر مجموعه دانشکده فنی در پردیس مرکزی تأسیس گردید و با هدف تربیت کارشناسان صنعت نفت، صنایع شیمیایی و صنایع غذایی به فعالیت خود ادامه داد. تا قبل از انقلاب فرهنگی دانشجویان دانشکده فنی با گذراندن یک دوره پنج ساله، به عنوان کارشناس ارشد مهندسی شیمی فارغ التحصیل می شدند. بعد از انقلاب فرهنگی رشته مهندسی شیمی به یک دوره چهارساله کارشناسی تغییر یافت و مقطع کارشناسی ارشد به عنوان یک مقطع ناپیوسته با انجام آزمون کارشناسی ارشد ایجاد گردید. در سال 1372 اولین مقطع دکترای مهندسی شیمی در دانشکده فنی ایجاد گردید.

گروه مهندسی شیمی با تربیت متخصصان ممتاز، به خصوص در صنعت نفت، خدمات شایانی به کشور انجام داده و موفق شده است «انستیتو مهندسی نفت» را برای تربیت نیروهای متخصص صنایع نفت و انجام پژوهش‌های لازم در این صنعت، در سال 1379 با همکاری وزارت نفت راه‌اندازی نماید. هم چنین راه‌اندازی «دانشکده فنی کاسپین» در سال 1375 برای تربیت نیرو در زمینه صنایع سلولزی، از فعالیت‌های برجسته دیگر این گروه بوده است.

این گروه، همزمان با تغییر ساختار دانشکده فنی به «پردیس» در سال 1384، به «دانشکده مهندسی شیمی» تغییر نام و ساختار یافت. این دانشکده، هم اکنون در ساختمان اصلی دانشکده فنی در دانشگاه تهران واقع است. دانشکده مهندسی شیمی، هم اکنون با بهره‌گیری از 43 عضو هیات علمی تمام وقت عهده‌دار تربیت مهندسین جوان کشور در رشته مهندسی شیمی و گرایش‌های وابسته است. تعداد دانشجویان این دانشکده شامل 546 دانشجو در مقطع کارشناسی، 420 دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و 120 دانشجو در مقطع دکتری است. در طول سال‌ها فعالیت این رشته، متخصصان بسیاری در صنایع شیمیایی معدنی، گاز، نفت، صنایع غذایی و پلیمر در این دانشکده تربیت شده‌اند.

در این دانشکده سه رشته مهندسی شیمی، مهندسی پلیمر و مهندسی نفت در مقطع کارشناسی وجود دارد. در مقطع کارشناسی ارشد نیز رشته مهندسی شیمی (با گرایشهای طراحی فرایند، فراوری و انتقال گاز، بیوتکنولوژی، داروسازی و محیط زیست)، مهندسی پلیمر (با گرایش فرآورش) و مهندسی نفت (با گرایشهای بهره برداری، حفاری و مخازن هیدروکربوری) به طور جداگانه با انجام آزمون کارشناسی ارشد دانشجو می پذیرد. این دانشکده ده درصد از دانشجویان ممتاز مقطع کارشناسی خود را بدون آزمون در کارشناسی ارشد مورد پذیرش قرار می دهد. گرایش ها و تخصصهای مقطع دکترای این دانشکده عبارت از مهندسی شیمی، نانوفناوری، بیوتکنولوژی، مهندسی پلیمر و مهندسی نفت میباشد. این دانشکده به لحاظ سرآمد بودن در فعالیت‌های علمی، آموزشی و پژوهشی و رعایت استانداردهای جهانی مرجع در آموزش، پژوهش و تحقیقات علمی مهندسی، بر اساس تصویب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دارای قطب علمی «فرآوری نفت و گاز» می‌باشد.